गाउँका स्कुललाई शिक्षक पाउनै मुस्किल

स्थानीय तहले पटक–पटक विज्ञापन गर्दा पनि गाउँका विद्यालयले विषयगत शिक्षक पाउन सकेका छैनन् । गाउँमा अन्य अवसर नहुने, स्थायी शिक्षक आएपछि छाड्नुपर्ने र सेवा सुविधा पनि कम हुने कारण शिक्षक पाउन मुस्किल भएको हो ।

३१ साउन, काठमाडौं । गाउँघरदेखि सहरबजारसम्म शिक्षकहरुको छुट्टै आकर्षण छ । सरकारी तलब सुविधा, समाजमा मानसम्मानजस्ता कारणले शिक्षक बन्न चाहनेहरु धेरै हुन्छन् । तर पछिल्लो समय गाउँका विद्यालयलाई शिक्षक पाउन मुस्किल छ ।

सिन्धुपाल्चोकको लिसंखुपाखर गाउँपालिकाको उदाहरण हेरौं । पालिकाले मंगलबार मावि तहको अंग्रेजी, विज्ञान र गणित शिक्षक पुनः माग गरेको छ । पालिकाका अनुसार अंग्रेजी विषयमा पाँचौ पटक, विज्ञानमा चौथो पटक र गणित विषयमा तेस्रो पटक विज्ञापन प्रकाशित भएको हो ।

पालिका शिक्षा शाखा स्रोत व्यक्ति कुवेरध्वज थापा पालिकामा लाइसेन्स भएका जनशक्ति नभएको र बाहिरबाट आउनका लागि अनुदान कोटाको लागि तलब कम हुने र अरु सुविधा नहुने भएकाले शिक्षक पाउनै मुस्किल छ ।

माध्यमिक तहका शिक्षकले ४३ हजार ६८९ रुपैयाँ तलब, चाडबाड खर्च, पोशाक खर्च सुविधा पाउँछन् भने संघीय अनुदानमा राखिएका शिक्षकले ३५ हजार ९९० मात्रै तलब पाउँछन् । त्यस्तै पोशाक तथा चाडबाड खर्च पनि नपाउने भएकाले अनुदान कोटामा आकर्षण नभएको स्रोत व्यक्ति थापाको भनाइ छ ।

थापा भन्छन् ‘लाइसेन्स भएका दक्ष जनशक्ति आयोगबाट आउन प्रयास गर्छन् । लाइसेन्स भए पनि अनुदानको तलब, सुविधा आकर्षक नहुँदा समस्या भइरहेको छ ।’ पछिल्लो चोटी विज्ञापन गरेपछि भने अलि टाढा–टाढाबाट फोन आइरहेकाले शिक्षक पाउने आशा रहेको स्रोत व्यक्ति थापा बताउँछन् ।

म्याग्दीको बेनी नगरपालिकाको राष्ट्रिय माध्यामिक विद्यालयले यही साउन ८ गते मावि तहको अनुदान कोटामा गणित शिक्षक खोजी गर्दै तेस्रो पटक सूचना जारी गरेको छ ।

दोलखाको शैलुङ गाउँपालिकाले पनि यही साउन ३ गते विज्ञानमा २ जना र गणितमा एक जना माध्यमिक तहका शिक्षक माग गरेको छ । पालिकाका विज्ञान र गणितको एक–एक कोटा संघीय अनुदानको हो भने विज्ञानको एउटा गाउँपालिकाको अनुदान हो ।

रुपन्देहीको कञ्चन गाउँपालिकाको प्रगति माध्यमिक विद्यालयले साउन २६ गते निमावि तहमा २ जना अंग्रेजी शिक्षक माग गरेको छ । प्रथम पटक लाइसेन्स अनिवार्य बनाउँदा आवेदन नपरेपछि दोस्रो पटक सूचना प्रविधिको प्रयोग गरी शिक्षण गर्न सक्ने मापदण्ड राखेर लाइसेन्स अनिवार्य नगरी आवेदन आह्वान गरिएको छ ।

सरकारले २०५५/५६ देखि नयाँ शिक्षक दरबन्दी थपेको छैन । निमावि तथा मावि तहका विद्यालय सञ्चालन अनुमति दिए पनि शिक्षक दरबन्दी नदिँदा ग्रामीण क्षेत्रका अधिकांश विद्यालयले शिक्षक अभाव भोगिरहेका छन् ।

अहिले तीन जनाको आवेदन परेको विद्यालयका प्रधानाध्यापक गणेश पौडेलले जानकारी दिए । ‘यो निजी स्रोतबाट खोलिएको विज्ञापन हो, यसमा तलब सुविधा तुलनात्मक रुपमा कम छ । लाइसेन्स भएका साथीहरु आयोगको तयारीमा जुटेका छन् । त्यसैले हामीलाई शिक्षक पाउनै मुस्किल भइरहेको छ’, उनले भने ।

सरकारले आवश्यक दरबन्दी थप नगर्दा विद्यालयलाई शिक्षक व्यवस्थापन गर्नै गाह्रो भइरहेको उनको भनाइ छ । विद्यालयमा अहिले १ हजार ८ सय बढी विद्यार्थी अध्ययनरत छन् तर सरकारले जम्मा २१ दरबन्दी दिएको उनले बताए । विद्यालयमा अहिले अनुदान, राहत, निजी स्रोतबाट ३४ जना शिक्षक व्यवस्थापन गरिएको छ ।

साउन २ गते काठमाडौंको गोकर्णेश्वर नगरपालिकाको राम जानकी आधारभूत विद्यालयले विज्ञान विषय शिक्षक माग गर्दै (कक्षा १–८) तेस्रो पटक विज्ञान खोल्यो । तेस्रो पटकमा बल्ल दरखास्त परेको प्रधानाध्यापक साधुराम फुयाँलले बताए ।

अघिल्ला दुई वटा विज्ञापनमा विज्ञान पढेकालाई मात्रै दरखास्त माग गर्दा नपरेपछि गणित पढेकाले पनि आवेदन दिन सक्ने भनेपछि तीन जनाको आवेदन परेको प्रधानाध्यापक फुयाँलले बताए ।

उनका अनुसार वैदेशिक अध्ययनको आकर्षणले नेपालमा दक्ष जनशक्ति नै घट्दै गइरहेको छ । ‘दक्ष जनशक्ति जति विदेशिइरहेका छन् । यहाँ भएका लाइसेन्स भएकाहरु स्थायी जागिरमा केन्द्रित हुन्छन्, नभएकाहरुले पाउने कुरा भएन ।’

Reference:  https://www.onlinekhabar.com/

सरकारले दरबन्दी नथप्दा समस्या

सरकारले २०५५/५६ देखि नयाँ शिक्षक दरबन्दी थपेको छैन । निमावि तथा मावि तहका विद्यालय सञ्चालन अनुमति दिए पनि शिक्षक दरबन्दी नदिँदा ग्रामीण क्षेत्रका अधिकांश विद्यालयले शिक्षक अभाव भोगिरहेका छन् ।